اسید فسفریک چیست و چه کاربردی دارد؟

اسید فسفریک چیست و چه کاربردی دارد؟

مهر ۱۱, ۱۳۹۸
1 Star2 Stars3 Stars4 Stars5 Stars (۷ votes, average: ۵.۰۰ out of ۵)
Loading...
دسته: article

اسید فسفریک چیست و چه کاربردی دارد؟

 

در این مطلب قصد داریم در مورد اینکه اسید فسفریک چیست و چه کاربردهایی دارد مطالبی را ارائه دهیم.

 

فسفریک تنها اسید معدنی می باشد که در طیف وسیعی از مواد خوراکی نیز مورد استفاده قرار می گیرد اسید غیر آلی و معدنی با فرمول شیمیایی H3PO4 است و دارای حلالیت بسیار خوبی در آب می باشد.

 

اسید فسفریک در دو نوع صنعتی و خوراکی تولید می شود:

 

  1. اسید فسفریک ۸۰ درصد گرید صنعتی می باشد.
  2. اسید فسفریک ۸۵ درصد گرید خوراکی می باشد.

 

اسید فسفریک چه کاربردهایی دارد؟

اسید فسفریک در صنعت غذایی و دارویی استفاده وسیعی دارد و باعث دادن طعم تندی به مواد غذایی مختلف می شود.

فسفریک اسید به عنوان ماده افزودنی در تولید انواع مختلف نوشابه ها از نوع کولا به دلیل قدرت اسیدی زیادتر نسبت به اسید سیتریک و طعم ملایم تر دارد. و  همچنین در تولید ژله ها و پنیرها کاربرد و نقش اسیدی کننده را داراست.

دیگر کاربرد اسید فسفریک در فرآیندهای خوراکی و تولید ژلاتین از کولاژن است. اسید فسفریک نیز مانند سیتریک اسید دارای ویژگی بافری خوبی می باشد و از این جهت در فرآیندهای تخمیری جهت کنترل PH استفاده می شود.

بالای ۹۰ درصد جهت مصارف تولید کود کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد، گرید خوراکی اسید فسفریک در نوشابه های مشکی استفاده بسیار زیادی دارد. این ماده باعث ایجاد یک طعم ترش در محصولات غذایی می گردد.

در تولید مخمرها PH را اسیدی حفظ می کند و منبع فسفر خوبی جهت رشد و نمو مخمرها می گردد .

در میوه های پوستگیری شده جهت خنثی سازی خاصیت بازی سود پرک نیز مورد استفاده قرار می گیرد. اسید فسفریک یک ماده غیر سمی می باشد.

این ماده پر کاربرد به عنوان تعدیل کننده‌ pH در برخی از صنعت ها به شمار می رود .در محصولات بهداشتی جهت خنثی سازی خاصیت قلیایی مورد استفاده قرار می گیرد.

در تولید مکمل های خوراکی دامی مانند دی کلسیم فسفات نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

کاربرد بسیار وسیعی در تولید کودهای کشاورزی فسفاته دارد .

 

اسید فسفریک گرید خوراکی چیست؟

اسید فسفریک Phosphoric Acid یکی از پرکاربردترین مواد شیمیایی در صنعت به شمار می رود که آن را اسید معدنی یا اسید فسفر نیز می­ نامند. فسفریک اسید یک اسید غیر آلی است.

فسفریک اسید به عنوان ماده افزودنی در انواع مختلف نوشابه‌ های گازدار مصرف بسیار زیادی دارد، همچنین در تولید کودهای کشاورزی فسفاته، مواد شوینده مانند پاک کننده‌های صابونی و غیر صابونی، خوراک دام و طیور ( دی­ و­ مونو کلسیم فسفات )،صنعت داروسازی، صنعت تصفیه آب و پس آب ­ها، ضد حریق کردن بعضی سطوح به عنوان عامل بازدارنده اشتعال و نیز تولید مواد شوینده برای تمیز کردن و جرم گیری سطوح فلزی مورد استفاده قرار می گیرد.

فسفریک اسید در دو نوع صنعتی و خوراکی موجود است. درجه خلوص اسید فسفریک برای فسفریک اسید خوراکی ( ۸۵ درصد) و فسفریک اسید صنعتی ( حدود ۸۰ درصد ) می باشد.

روش تولید صنعتی این اسید از اضافه شدن اسید سولفوریک بر سنگ فسفات به وجود می آید.

فسفریک اسید مایعی بی رنگ، شفاف، بى بو و دارای طعم تند می باشد. اسید فسفریک اسید ضعیفی می باشد و در شرایط عادی و مدت زمان کوتاه آنقدر نمی‌تواند خطر ساز باشد.

 

کاربرد و خواص اسید فسفریک (Phosphoric Acid):

 

اسید فسفریک چه کاربرد و خاصیت هایی دارد؟

 

۱- کاربردها و خواص اسید فسفریک در صنایع کشاورزی :

عمده ترین کاربرد اسید فسفریک (در حدود ۸۰ درصد) جهت مصارف کشاورزی می باشد،با اهمیت ترین کاربرد اسید فسفریک در تولید کود شیمیایی می باشد.

عنصر فسفر یکی از عناصر سه گانه مهم مورد نیاز گیاهان به شمار می رود که در انجام بیشتر فرآیند ها در گیاهان مشارکت دارد.

فسفریک به دلیل داشتن فسفر، جهت تولید انواع کود فسفات نظیر سوپر فسفات ساده و تریپل و بیو فسفات طلایی استفاده می شود.

فسفات های آلی ترکیباتی می باشند که انرژی لازم جهت بیشتر واکنش هایی که در سلول های زنده اتفاق می‌افتند را آماده می کند، بنابراین خاک های غنی با کودهای فسفاتی رشد گیاهان افزایش می دهد.

 

۲- کاربردها و خواص اسید فسفریک در صنایع غذایی :

اسید فسفریک خوراکی ماده ای بسیار با اهمیت و پر مصرف در تولید بعضی مواد خوراکی می باشد. این اسید به طور گسترده به عنوان یک طعم دهنده در تولید نوشابه های گازدار کولا مورد استفاده قرار می گیرد.

فسفریک اسید خوراکی به دلیل قیمت پایین آن نسبت به دیگر طعم دهنده ها مانند زنجبیل و اسید سیتریک (که از عصاره لیمو ترش lime جهت دادن طعم ترشی استفاده می کنند)، اهمیت بسیار زیادی در تولید مواد خوراکی دارد.

استفاده این ماده موجب دادن طعم تندی به غذا می شود، و از آنجا که ماده شیمیایی با تولید انبوه‌ می باشد، با قیمتی پایین و حجمی زیاد در بازار موجو می باشد.

فسفریک ضرر و زیان خاصی برای بدن انسان ندارد و حتی دارای عنصر فسفر می باشد که اهمیت زیادی جهت ساخت و ساز بدن موجودات زنده است.

 

۳- استفاده و خواص اسید فسفریک در صنایع پزشکی :

با اهمیت ترین کاربرد پزشکی اسید فسفریک در دندانپزشکی و اورتودنسی به‌ عنوان عامل قلم زنی (Etching) برای تمیز کردن و زبر کردن سطح دندان به ویژه در مکان هایی که از اسباب و وسایل دندانپزشکی استفاده شده،می باشد.

همچنین در تولید قرص آسپرین به‌ عنوان کاتالیست به دلیل دارا بودن یون هیدروژن زیاد نیز استفاده می شود.

 

۴- استفاده و خواص اسید فسفریک در مواد شوینده :

اسید فسفریک در تولید پاک کننده ها جهت نرم کردن آب مورد استفاده قرار می گیرد. آبی که در طبیعت موجود است تقریبا همیشه نا خالص است به دلیل اینکه معمولا دارای گچ، آهک، نمک طعام، ترکیبات منیزیم، ترکیبات آلی و … می باشد.

میزان این ناخالصی ها در آب های مناطق مختلف تفاوت دارد. این مواد با صابون تشکیل رسوبات غیر قابل حل می دهند که موجب لکه بروی لباس ها در هنگام شستشو می شوند.

تری ناتریم فسفات Na3PO یکی از مواد گیرنده سختی آب است.

یون کلسیم موجود در آب بر اثر ناتریم فسفات تبدیل به تری کلسیم فسفات می شود و رسوب می ­کند.

نمک های فسفات از اسید فسفریک به طور وسیع در پاک کننده ها به عنوان builder مورد استفاده قرار می گیرد.

بیشتر گستره ترکیبات فسفر در مخلوط پاک کننده های جامد می باشد که سدیم تری پلی فسفات Na5P3O10 یکی از آنها می باشد.

به عنوان نرم کننده آب، سدیم تری پلی فسفات با کلسیم و منیزیم یوند برقرار می کند و تشکیل اجزا محلول را می دهد که کمپلکس یا کلیت می باشد.

 

۵- استفاده و خواص اسید فسفریک در زدودن زنگ آهن :

از فسفریک به صورت مستفیم بر روی آهن و فولاد در حل کردن زنگ آهن مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین با انجام این عمل، لایه ای محافظتی بر روی سطح فلز تشکیل می شود.