ایزوپروپیل الکل چیست و چه کاربردی دارد؟

ایزوپروپیل الکل که ایزوپروپانول یا 2-پروپانول نیز نامیده می‌شود یک ترکیب شیمیایی بدون رنگ و قابل اشتعال با بویی تند و قوی و فرمول مولکولی C3H8O و cas number:67-63-0 می‌باشد که به عنوان یک گروه ایزوپروپیل که به یک گروه هیدروکسیل وصل است، ساده ترین نمونه از یک الکل ثانویه به شمار می رود، جایی که اتم کربن الکل به دو اتم کربن دیگر متصل است.

این ایزومر ساختاری 1-پروپانول و اتیل متیل اتر است.

در ساخت طیف گسترده ای از مواد شیمیایی صنعتی و خانگی مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از مواد اصلی جهت تولید مواد ضد عفونی کننده و شوینده به شمار می رود.

ایزوپروپیل الکل طیف گسترده‌ای از ترکیبات غیر قطبی را حل می‌کند. همچنین با سرعت خیلی بالایی میل به تبخیر دارد، تقریباً در مقایسه با اتانول اثری از روغن باقی می‌ماند و نسبت به حلال‌های جایگزین نسبتاً غیر‌سمی می باشد.

بنابراین، از آن به طور گسترده‌ای به عنوان یک حلال و به عنوان یک مایع تمیز‌کننده، به ویژه جهت حل کردن روغن‌ها مورد استفاده قرار می گیرد.

همراه با اتانول، بوتانول و متانول، به گروه حلال های الکلی متعلق است.

2-پروپانول معمولاً جهت تمیز کردن عینک، کنتاکت‌های برقی، نوارهای صوتی یا تصویری، دی وی دی و سایر لنزهای دیسک نوری، از بین بردن خمیر حرارتی از heatsinks در CPU و سایر قطعات IC و … مورد استفاده قرار می گیرد.

ضدعفونی کننده ها معمولاً حاوی محلول 60-70٪ ایزوپروپیل الکل یا اتانول در آب هستند. آب جهت باز کردن منافذ غشایی باکتری ها لازم است، که به عنوان دروازه‌ای برای ایزوپروپیل الکل عمل می‌کند.

یک محلول 75٪ از این ماده در آب ممکن است به عنوان ضدعفونی کننده دست استفاده شود.

همجنین از 2-پروپانول به عنوان یک ماده خشک کننده آب جهت پیشگیری از ابتلا به اوتیت خارجی (التهاب یا عفونت گوش) استفاده می‌شود.

اگرچه می توان از 2-پروپانول برای بیهوشی استفاده کرد، اما بسیاری از خصوصیات منفی آن باعث شده استفاده از آن ممنوع شود.

ایزوپروپیل الکل همچنین می‌تواند مشابه با اتر به عنوان یک حلال یا به عنوان یک بی حس کننده استنشاقی و یا خوراکی مورد استفاده قرار گیرد.

 استفاده‌های اولیه از این ماده شامل استفاده به عنوان حلال و بی‌حس کننده عمومی برای پستانداران کوچک و جوندگان توسط دانشمندان و برخی از دامپزشکان بود اما این مورد استفاده خیلی زود قطع شد، زیرا باعث بسیاری از عوارض از جمله سوزش تنفسی، خونریزی داخلی و مشکلات بینایی و شنوایی می‌شد که در موارد نادر، این نارسایی تنفسی منجر به مرگ در حیوانات می‌شد.

ایزوپروپیل الکل ماده اصلی مکمل های خشک کننده بنزین است. در مقادیر قابل توجهی وجود آب در مخازن سوخت مشکل ایجاد می کند، زیرا از بنزین جدا می‌شود و می‌تواند در خطوط تأمین در دماهای پایین منجمد شود.

الکل آب از بنزین را حذف نمی کند، اما الکل، آب را در بنزین حل می کند. پس از حل شدن، آب همان خطر آب نامحلول را ایجاد نمی کند، زیرا دیگر در خطوط تأمین و یخ انباشته نمی شود، بلکه با خود سوخت مصرف می‌شود. همچنین از 2-پروپانول برای از بین بردن روغن ترمز از سیستم‌های ترمز هیدرولیکی استفاده می‌شود.

به عنوان یک نگهدارنده نمونه بیولوژیکی، 2-پروپانول جایگزین نسبتاً غیر سمی برای فرمالدئید و سایر مواد نگهدارنده مصنوعی را فراهم می‌کند. محلول های ایزوپروپیل الکل 70-99٪ برای حفظ نمونه ها استفاده می‌شود.

2-پروپانول اغلب در استخراج DNA مورد استفاده قرار می‌گیرد. یک کارمند آزمایشگاه آن را به یک محلول DNA اضافه می‌کند تا DNA رسوب کند، که پس از سانتریفیوژ، تشکیل یک گلوله می‌دهد.

این امر ممکن است زیرا DNA در ایزوپروپیل الکل نامحلول است.

مایع و بخار بسیار قابل اشتعال است.

باعث تحریک جدی چشم می شود.

ممکن است باعث خواب آلودگی یا سرگیجه شود.

از گرما، سطوح گرم، جرقه ها، شعله‌های آتش و سایر منابع احتراق دور شود. سیگار کشیدن ممنوع.

در مکانی دارای تهویه مناسب نگهداری کنید. درب ظرف را محکم، بسته نگه دارید.